Vanaf donderdag 28 juni 2023 ben ik niet langer de fietsburgemeester van Utrecht. Burgemeester Sharon Dijksma draagt dan de ambtsketen over aan ex-profwielrenner Belle de Gast. Bij een naderend einde hoort ook terugkijken en evalueren. Wat heb ik geleerd als fietsburgemeester? En wat kon er beter? Jullie lezen het hier in mijn laatste column voor Utrecht4GlobalGoals!
Een titel die deuren opent
Op 9 juni 2021 werd ik geïnstalleerd door de burgemeester. Aangezien ik de allereerste fietsburgemeester van Utrecht ben, had die titel nog weinig invulling en dus geen waarde. Tenminste, dat dacht ik. Tien dagen na mijn benoeming werd ik door Goedopweg uitgenodigd om te komen fietsen op bedrijventerrein Lage Weide. Ik begreep er niets van. Wat willen jullie dan dat ik doe? Moet ik daar iets over plaatsen? Robert Galjaard, destijds gebiedsregisseur voor Lage Weide, stelde me gerust. Je hoeft niets te doen, je aanwezigheid als fietsburgemeester is genoeg. En hij had gelijk. Het persbericht werd goed opgepakt en als reactie op mijn LinkedIn-bericht werd massaal hulp aangeboden. Op die dag leerde ik een belangrijke les: de titel alleen opent al deuren.
De fietsstad leren kennen
Maar ik wilde meer dan een ceremoniële titel. Ik wilde ook invulling geven aan het fietsburgemeesterschap. Vooral de eerste maanden hoefde ik weinig te doen om benaderd te worden. Journalisten, Utrechtse fietspartijen en bewoners kwamen naar mij toe. Ik gaf interviews en speeches en dronk ontelbare koffietjes met allerlei interessante mensen. Zo leerde ik snel wat er allemaal gebeurt in onze fietsstad. Ik kreeg een duidelijk beeld van wat er al was op fietsgebied en dus ook van wat er nog ontbrak.
Ready, set, action!
Na al dat praten stond ik te popelen om echt te beginnen, om iets op te zetten. Samen met mijn toenmalige collega Tom Linssen kwamen we in actie en onderzochten we wat er nodig is om aangepaste fietsen beschikbaar te maken voor alle Utrechters. We onderzochten de vraag, het aanbod van aangepaste fietsen en de beste manier om een initiatief te starten. Uiteindelijk riepen we Utrechters op om zich aan te melden als vrijwilliger voor het initiatief dat de naam ‘Fietsmaatjes Utrecht’ kreeg. Tom vertrok naar Oss, maar ik kreeg er vijf initiatiefnemers voor terug. Met trots kan ik melden dat we vorige week de Stichting Fietsmaatjes Utrecht hebben opgericht. We komen ergens!
Alles eruit halen
Het fietsburgemeesterschap paste bij mij als een handschoen. Ik wilde de trots op de Utrechtse fietscultuur vergroten en opkomen voor de Utrechters voor wie fietsen niet vanzelfsprekend is. Dat deed ik door vijftien fietshelden te benoemen, 20 columns te schrijven, 21 keer mijn verhaal te doen in de krant, 3 keer op TV (met als hoogtepunt het achtuurjournaal van de NOS) en 7 keer in podcasts en op de radio. Ik wilde alles uit deze twee jaar halen en zoveel mogelijk impact maken voor de Utrechters voor wie fietsen niet vanzelfsprekend is. Daarom ben ik blij dat ik advies heb gegeven aan de adviesraad fietsroutes over hoe het fietspad nog inclusiever kan worden. Zo kan ik echt een legacy achterlaten.
Lukte dan alles?
Uiteraard ging niet alles goed. Bij mijn aantreden had ik me voorgenomen om spreekuren te houden voor buurtbewoners, zodat ze op een laagdrempelige manier hun fietsproblemen konden delen. Daar is weinig van terechtgekomen. Ik heb een paar keer in een café gezeten, terwijl er niemand kwam. Later in mijn ambtstermijn werd ik wel makkelijk gevonden. Bijvoorbeeld door een oudere mevrouw die even haar verhaal kwijt wilde over het gebrek aan stallingen voor senioren bij het station. Wanneer mensen me wilden bereiken, kon het wel. Een junior fietsburgemeester vinden is helaas ook niet gelukt. Het is toch moeilijker dan gedacht om pubers te overtuigen zich in hun vrije tijd voor het fietsen in te zetten. Ten slotte zie ik ook nog meer kansen en mogelijkheden. Als de functie betaald was geweest of als ik meer tijd had gehad, had ik nog meer voor de fietsers kunnen betekenen in deze rol.
Niet bang voor het zwarte gat
Ik ga het fietsburgemeesterschap enorm missen, maar ik heb genoeg te doen de komende tijd. Als projectleider bij SportUtrecht blijf ik me inzetten voor fietsstimulering bij kwetsbare groepen. Daarnaast ben ik ook voorzitter van de nieuwe Stichting Fietsmaatjes Utrecht en is er nog genoeg te doen voordat we echt kunnen rondrijden. Als je interesse hebt om ons te helpen bij het opzetten van de organisatie, neem dan zeker contact met me op via fietsmaatjesutrecht@gmail.com! Dan rest me niets meer dan U4GG te bedanken voor dit platform en jullie voor het lezen van mijn columns. Tot ziens!
