Author: Lydian

Op vrijdag 24 februari 2023 is het precies één jaar dat Rusland Oekraïne binnenviel. Utrecht heeft sindsdien meer dan 10.000 Oekraïense vluchtelingen opgevangen. De manier waarop Utrecht haar steentje heeft bijgedragen, laat zien dat doel 16 ‘Vrede, Justitie en Sterke Publieke Diensten’ hoog in het vaandel staat. Lees hier de verhalen van verschillende Oekraïense vluchtelingen en hoe zij Utrecht hebben ervaren het afgelopen jaar. Deze verhalen worden gepubliceerd tijdens de Walk of Hope.  Lidiya (48), Kharkiv Het was een pijnlijke beslissing om mijn woonplaats te moeten verlaten. Maar het was nodig. Mijn wijk was gebombardeerd door een straaljager en het was niet veilig om te blijven. Ik leefde in angst, kon me niet meer bewegen en wilde me verstoppen. Ik vertrok met een kleine rugzak met alleen mijn documenten en laptop. Mijn vader zat in een ander deel van de stad waar ik niet meer kon komen. Ik verliet daarom in mijn eentje mijn thuisland op 7 maart. Na een uur in de overvolle trein voelde het alsof ik een vreselijk videospel uitreed. Ik wist niet waar de trein heen zou gaan. Uiteindelijk bleek dat we richting Lviv reden en vervolgens naar Polen. In Polen voelde ik me niet veilig. Vrienden uit Nederland hebben een vliegticket naar Amsterdam voor mij geregeld. Ik kwam aan in Utrecht op 10 maart 2022. Het was fris, maar heel mooi. Ik weet nog dat ik onder de indruk was van de verlichting van de stad, het leek zo kalm. Voor mij is Utrecht een stad van menselijkheid en oprechtheid. De Nederlanders hebben mij goed opgevangen. Hierdoor heb ik mijn veiligheid en zin in het leven weer teruggevonden. Vladyslav (9), Kharkiv Op 23 februari 2022, een dag voor de oorlog, hadden we vrienden van mijn ouders op bezoek. Het was gezellig. De volgende dag, op 24 februari, hoorde ik allemaal geluid buiten. Mijn moeder dacht dat ik het niet kon horen, maar dat kon ik wel. Toen ik met mijn vader de auto ging halen, zag ik de explosies. Ik ben nog nooit zo bang geweest in mijn hele leven. We moesten vluchten. Toen we in de auto stapten, werd ik iets rustiger. We reden Chernivtsi binnen, hier was de oorlog nog niet bezig. Ik had het gevoel dat ik niet in Oekraïne was, het was hier nog zo mooi en vredig. Toch moesten we door, want de oorlog zou ook hier kunnen komen. Pas toen we in Utrecht aankwamen, werd ik helemaal rustig. Ik heb nog nooit zo’n mooie stad gezien als Utrecht, maar ik vind het wel een beetje klein.   Karina (23), Sievierodenetsk Nadat de oorlog uitbrak ben ik nog 7 dagen in de stad gebleven. Op een van die ochtenden werd ik wakker van een luide explosie. Ik was bang en mijn hele lichaam trilde. Eigenlijk wou ik in de stad blijven, maar de gevechten werden steeds heftiger. Er vlogen straaljagers over mijn huis en mijn wijk was een slagveld. Ik keek uit het raam en het voelde alsof ik in een horrorfilm zat. Ik kon er niet meer tegen en besloot op 3 maart 2022 de stad te verlaten. Vrijwilligers hielpen me naar het station te komen waar ik op de trein stapte richting Polen. Ik verbleef daar in een kamp voor Oekraïners. Mijn familie was daar ook. Samen besloten we naar Nederland te gaan. Half maart kwam ik aan in Utrecht. Ik werd opgevangen in een gastgezin. Voor het eerst in lange tijd voelde ik me veilig. Utrecht is een hele mooie stad, het lijkt net een sprookje. Als ik door de stad wandel, vergeet ik even de oorlog. Utrecht geeft me het gevoel van thuis. Ik kan hier werken, heb de mogelijkheid om te studeren en ik kan nieuwe mensen ontmoeten.  Ik voel me hier vrij. Olga (54), Kiev Ik zat in mijn appartement op de 16 verdieping en keek naar buiten. Ik zag zoveel narigheid gebeuren, dat vergeet ik nooit weer. Ik dacht dat het snel voorbij zou gaan. ‘’Dit kan niet gebeuren in mijn stad, in mijn land’’ dacht ik bij mezelf. Toen een appartement vlak naast het mijne werd verwoest, besefte ik me dat het niet veilig was om hier langer te blijven. Ik besloot om te vertrekken naar mijn zoon in Nederland, hij studeert hier. Ik pakte een kleine koffer, maakte mijn appartement schoon, sloot af en ging naar het station. Er was alleen een evacuatietrein. De lichten in de trein waren uit voor onze veiligheid. Op dat moment herinnerde ik me het verhaal van mijn oma, tijdens de Tweede Wereldoorlog ontvluchtte zij ook het land met een evacuatietrein. Hun trein werd toen gebombardeerd. Er ging veel door me heen die nacht. Op 4 maart kwam ik aan in Utrecht waar ik mijn zoon weer zag. Het was een enorm emotionele ontmoeting die ik nooit zal vergeten. Pas de volgende ochtend realiseerde ik me wat er was gebeurd, dat ik was gevlucht. Ik ben blij dat ik hier, in Utrecht ben. Utrecht is de beste stad van Nederland en ik ben blij dat ik met mijn zoon ben. Maar toch mis ik mijn huis en het leven voor de oorlog.  Christina (38), Bakhmut Toen de oorlog begon, geloofde ik niet dat het lang zou duren. Daarom wou ik de stad niet verlaten. Mijn zoon had hetzelfde, hij weigerde het appartement te verlaten en naar de schuilkelders te gaan toen het luchtalarm af ging. Ik besefte me toen dat het niet langer kon. Vanuit mijn werk werd er geregeld dat we konden vluchten naar Moldavië. Toch voelden we ons daar niet veilig. Daarom besloten we om verder te reizen. Mijn ouders waren nog in Bakhmut, het voelde alsof ik ze moest achterlaten. Maar wij moesten verder, het was niet veilig. Op 15 maart 2022 kwamen we aan in Nederland in Amsterdam. We logeerden de eerste nacht bij een vriend en de volgende dag vonden we een gastgezin in Utrecht. We werden hier hartelijk verwelkomd en we voelden ons erg thuis en op ons gemak. Pas toen ik het gevoel had dat mijn zoon en ik veilig waren, heb ik mijn ouders opgehaald. Het was een moeilijk, maar we zijn erin geslaagd om ons te herenigen als familie. In Utrecht was ik omringd door vriendelijke en positieve mensen die voortdurend hulp en bijstand boden. Waar ik ook keek, overal leek het bordje “Welkom Oekraïners” te staan. Dat gaf mij kracht. Anastasia (34), Kharkiv Toen mijn man en ik wakker werden van een explosie, was mijn eerste gedachte ‘’we moeten het land verlaten en ons kind redden’’. Ik heb alles wat we nodig hadden ingepakt, maar we besloten toch nog om een paar dagen te wachten. We sliepen om de beurt omdat we zo bang waren. Eerst sliepen we op de gang, daarna gingen we naar de kelder. Op 5 maart ging het niet meer. In de ochtend verlieten we Kharkiv met een evacuatietrein. Ik zal dit gevoel nooit vergeten, de trein vol mensen met kinderen. Ons werd gevraagd om onze telefoon op vliegtuigstand te zetten, voor onze veiligheid. De kinderen sliepen in onze armen. We wisten niet waar de trein ons heen zou brengen. Eén keer zijn we gestopt. Vrijwilligers gaven ons toen water en wat te eten. Het kostte ons bijna een dag om in Lviv te komen. In Lviv stonden vrijwilligers voor ons klaar die ons onderdak boden zodat we konden slapen en op adem komen. ‘s Morgens werden we naar de Poolse grens gebracht. Dat was het begin van onze reis naar Nederland. Op 8 maart 2022 kwamen we aan in Utrecht waar we rust en veiligheid hebben gevonden. Hier vlogen er geen straaljagers en hoeven we niet op de gang te slapen. Utrecht heeft een grote indruk gemaakt op ons, door de zorg die we hier krijgen, maar ook door de fietsen en de grachten. Utrecht is ons tweede thuis geworden. Familie Kolotylo, Kharkiv Op 24 februari 2022 werden we wakker om 04:50 in het noordelijke district van Kharkiv. Dit ligt het dichtst bij de grens met Rusland. We werden wakker van de luide explosies, de oorlog was begonnen. We besloten om de stad direct te verlaten, we laadde onze auto in en zette de kinderen en de hond, Rex, in de auto. Echter konden we de stad niet uit omdat er enorme rijen stonden voor het benzinestation, de brandstof was op. Uiteindelijk konden we de stad verlaten, we hoorden explosies en zagen een toestroom van militaire voertuigen op de wegen. Het geluid van het luchtalarm vulde de straten. Ik was zo angstig dat ik bijna niet kon ademen. Het leek wel alsof we in een andere dimensie waren beland. De hele familie verliet de stad in de hoop een veilige plek te kunnen vinden. We besloten naar Nederland te gaan, waar we vrienden hadden die bij een Nederlands gezin waren ondergebracht. Op 26 maart kwamen we aan in Utrecht waar we werden ontvangen door een geweldige Nederlandse familie. We voelden ons enorm opgelucht en veilig. Maar toch was het gek, alles om ons heen was vreemd en ongewoon. Het voelde raar dat mensen ons op straat zorgeloos en vriendelijk gedag zeiden, terwijl er zoveel kilometer verderop een verschrikkelijke oorlog bezig is. Bijeenkomst 24 februari Tickets voor het programma op 24 februari zijn te bestellen via deze website. Oekraïners kunnen gratis een ticket reserveren, aan Nederlanders wordt een bijdrage gevraagd om de dag mogelijk te maken. Om de landelijke herdenkingsbijeenkomst mogelijk te maken is een fondsenwervingscampagne gestart. Tekst: Anna Zinchenko Foto’s: Robert Oosterbroek

Op vrijdag 24 februari 2023 is het precies één jaar dat Rusland Oekraïne binnenviel. Utrecht heeft sindsdien meer dan 10.000 Oekraïense vluchtelingen opgevangen. De manier waarop Utrecht haar steentje heeft bijgedragen, laat zien dat doel 16 ‘Vrede, Justitie en Sterke Publieke Diensten’ hoog in het vaandel staat. Lees hier de verhalen van verschillende Nederlandse hulpverleners, die op hun eigen manier iets hebben betekend voor de Oekraïners. Deze verhalen worden gepubliceerd tijdens de Walk of Hope.  Jan Willem en Raquel, vrijwilligers “Toen vorig jaar de oorlog uitbrak vloog het nare nieuws ons om de oren” zeggen Jan Willem en Raquel uit Ondiep. “We voelden ons daardoor zo machteloos, van achter je tv kan je namelijk niks doen. Daarom besloten we actie te ondernemen.” Jan Willem en Raquel sloten zich aan bij meerdere organisaties die spullen brachten naar de Pools-Oekraïense grens. Hierdoor begon het balletje te rollen en kwamen ze uiteindelijk bij Vital’nya terecht. Ze begonnen met vrijwilligerswerk door onder andere mee te doen aan de English speaking Club, mee te helpen met verhuizen en buddy te zijn voor de Oekraïense bezoekers van Vital’nya. Raquel benadrukt: “We besteden onze tijd graag aan de hulp. Maar dat is niet erg, we voelen namelijk zo veel dankbaarheid vanuit de Oekraïners.” Jan Willem voegt daaraan toe dat ze het gevoel hebben de vluchtelingen al jaren te kennen. “De banden die ik het afgelopen jaar heb opgebouwd, zijn niet te vergelijken met sommige contacten die ik afgelopen 10 jaar heb opgedaan. Dat komt doordat je allemaal hetzelfde doel hebt, het wederzijds vertrouwen groeit daarmee heel snel. Het voelt bijzonder zo veel positieve energie te krijgen uit de tijd die we delen met onze nieuwe Oekraïense vrienden.”   Arthur Lippus, vrijwilliger en initiatiefnemer Vital’nya Toen de Russen Oekraïne aanvielen spoorde Arthur’s dochter hem aan om de deuren van ‘zijn’ gebouw ANNE op het terrein van de Jaarbeurs open te zetten voor vluchtelingen uit Oekraïne. Destijds was ANNE een ontmoetingsplek waar de Duurzame Ontwikkelingsdoelen centraal stonden. Op 1 april werd deze ontmoetingsplek een huiskamer (Vital’nya in het Oekraïens) waar de Oekraïners gezamenlijk op adem konden komen en activiteiten ontplooien. “De huiskamer is op eigen kracht gegroeid, ik heb enkel de deur geopend. Binnen korte tijd waren er taallessen, groepstherapie sessies en yogalessen” vertelt Arthur. De locatie van ANNE moest helaas sluiten in de zomer van vorig jaar, Vital’nya verhuisde naar een nieuwe locatie en kort daarna weer naar een andere plek. Toch zorgde dit alleen maar voor nieuwe kansen. “Onze Oekraïense vrienden leefden helemaal op en namen het heft in eigen handen. De rollen draaiden om, zij namen het initiatief van ons over. We hoefden alleen nog maar te helpen. En kijk waar ze nu staan. We zijn super trots op ze en hebben er onverwacht een paar nieuwe vrienden voor het leven bij.” Toch kan Arthur niet wachten tot hij met de camper zijn nieuwe vrienden achterna kan reizen om ze te helpen met de wederopbouw van hun land. “Nog liever gister dan vandaag”, zegt hij. Paul van Koppen, locatiemanager Jaarbeurs Al vanaf het eerste moment dat de Oekraïners aankwamen in Utrecht, worden ze opgevangen in Jaarbeurs. Paul van Koppen, manager van de opvang locatie in Hal 5, vertelt: ‘’de gemeente was de eerste maand verantwoordelijk en daarna namen wij, de VRU, het over. Nu, een jaar later, hebben we veel processen verbeterd met een team dat zich hard inzet voor de Oekraïners.’’ Hal 5 is een primaire opvang plek. Vluchtelingen uit Oekraïne krijgen hier te eten, kunnen hier slapen en wachten tot ze naar een meer permanente plek kunnen met wat meer privacy.  De meeste mensen blijven niet lang in Hal 5, we proberen namelijk zo snel mogelijk een geschikte plek voor ze te vinden. ‘’Helaas is het voor sommige mensen lastiger dan voor anderen’’, zegt Paul.  ‘’Mensen met dieren bijvoorbeeld, niet alle gastgezinnen of hotels zitten daarop te wachten.’’ Toch zetten Paul en zijn collega’s zich keihard in om mensen goed te laten doorstromen. ‘’Laatst was er een vrouw die in het zuiden van het land geplaatst zou worden, terwijl haar dochter in het noorden zat. We hebben toen geprobeerd om ze samen te plaatsen, en met succes. Moeder en dochter zijn herenigd. Op zulke momenten weet je waar je het voor doet, het doet me goed om dit werk te doen.’’ Luca (13), vriend van Svat ‘’Vorig jaar waren we bij de openingsdag van Vital’nya en leerden daar wat Oekraïners kennen. Eén van hen was Svyatoslav (Svat), hij was er met zijn moeder’’, vertelt Luca van 13. Afgelopen jaar heeft hij een mooie vriendschap opgebouwd met Svat. Zijn moeder en hij komen geregeld over de vloer bij Luca en zijn gezin om samen te eten, te gamen en natuurlijk te drummen. ‘’Svat kan echt heel goed drummen, hij leert mij ook nieuwe dingen. In Oekraïne krijgt ieder kind muziekles, ze mogen zelf kiezen welk instrument ze willen bespelen.’’ Svyatoslav krijgt nog steeds les van zijn docent. ‘’Svat videobelt dan met zijn docent vanuit Oekraïne, maar soms neemt de docent niet op. Dan zit hij in de schuilkelder en heeft hij geen bereik’’ zegt Luca.  ‘’We doen ook graag andere dingen, zoals voetballen, hout sjouwen en gamen. Svat speelt graag GTA, maar ik vind dat iets te gewelddadig. Het is altijd gezellig als hij er is. Deze vriendschap is echt voor altijd. Svat wil zelf graag in Nederland blijven wonen, dat lijkt mij ook leuk. Als zijn hele familie dan ook komt, kunnen ze gezellig mee eten!’’. Janita, medewerker Gemeente Utrecht ‘’Toen we doorhadden dat er een vluchtelingenstroom vanuit Oekraïne kwam, ging iedereen daarop aan. Als Gemeente Utrecht, de stad van de mensenrechten, hebben we die verantwoordelijkheid’’ vertelt Janita Satter van de Gemeente Utrecht. Janita’s normale werkzaamheden maakten afgelopen jaar 9 maanden lang plaats voor de Oekraïners. ‘’Je oefent niet op dit soort situaties. Er ligt wel een crisisplan en als gemeente ben je voorbereid op rampen, maar je moet ook kijken naar wat er specifiek nodig is voor een situatie. Wat de Oekraïens hebben meegemaakt is op zichzelf al een grote emotionele schok, maar om dan vervolgens ook nog op een veldbedje te belanden, dat zou trauma op trauma zijn. Daarom wilden we zoveel mogelijk mensen opvangen in hotels en gastgezinnen.’’  En met succes: al snel konden veel mensen doorstromen naar deze locaties en werden de veldbedjes in de Jaarbeurs vermeden. ‘’Dit was onmogelijk geweest zonder de hulp van vrijwilligers, inwoners en alle andere organisaties’’ vertelt ze. ‘’Het is echt bewonderingswaardig hoe iedereen de schouders eronder heeft gezet om dit mogelijk te maken; de gastgezinnen, hotels, Het Rode Kruis, Vluchtelingenwerk, Vital’nya en alle andere vrijwilligers Het is heel bijzonder om te zien hoe iedereen elkaar wil helpen.’’ Wouter Visser, The Anthony Hotel Het afgelopen jaar werden veel hotels in Nederland opengesteld om Oekraïense vluchtelingen van onderdak te voorzien. Eén daarvan was The Anthony Hotel in de wijk Lombok in Utrecht. Wouter Visser, hotelmanager The Anthony Hotel, vertelt: “je voelt een bepaalde verantwoordelijkheid en vanuit mijn rol en positie ben je een soort van geprogrammeerd om dingen te gaan regelen. Maar wat de mensen eigenlijk nodig hadden was een stukje rust. Een plek om even op adem te komen, te telefoneren met het thuisfront en zich veilig te voelen, zoveel hoef je dus eigenlijk niet te regelen.” Wat het Anthony Hotel, net als andere hotels in Utrecht, deed was soms net even anders dan de normale werkzaamheden.  Wouter: “Veel Oekraïners wisten niet goed waar ze aan toe waren, daarom organiseerden we informatieavonden en stuurden we de informatie door die we zelf hadden ontvangen van de gemeente. We verzorgden het dagelijkse eten, maar gaven ze ook de mogelijkheid om zelf aan de slag te gaan in onze keuken om Oekraïense maaltijden te maken. Als teken van dankbaarheid mochten wij ook gezellig mee-eten. De assertiviteit, veerkracht en strijdlustigheid die de mensen lieten zien zal ik nooit vergeten, het heeft echt een diepe indruk op me gemaakt.” Rients Schuddebeurs, Rabobank Utrecht Ook de Rabobank heeft haar steentje bijgedragen aan de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Rients Schuddebeurs, directeur Rabobank Utrecht, vertelt dat veel personeel het gevoel had iets te moeten doen voor de Oekraïners. Er werden verschillende initiatieven opgezet, bijvoorbeeld de zoektocht naar lege kantoorpanden die konden worden opengesteld voor de Oekraïners. “Het belangrijkste vonden we dat het geld dat door ons gedoneerd werd, ook echt terecht kwam bij de initiatieven zelf”, zegt hij. “Bij een oorlog die zoveel kilometers verderop is, voel je je machteloos. Dat we op deze manier iets konden betekenen, geeft ons een positief gevoel. Wij kunnen de oorlog natuurlijk niet oplossen, maar we kunnen vanuit Utrecht wel ondersteuning bieden.  Wat ik het meest onthoud is de passie van de initiatiefnemers en vrijwilligers van Vital’nya. Zonder hen was er niet zoveel ruimte voor Oekraïners in Utrecht als er op dit moment is.’’ Bijeenkomst 24 februari Tickets voor het programma op 24 februari zijn te bestellen via deze website. Oekraïners kunnen gratis een ticket reserveren, aan Nederlanders wordt een bijdrage gevraagd om de dag mogelijk te maken.Om de landelijke herdenkingsbijeenkomst mogelijk te maken is een fondsenwervingscampagne gestart. Tekst: Lydian Vandermaelen Foto’s: Robert Oosterbroek